Print

Programi 27 prill 2015

Gëzimi i Projektuesit

Përfytyro sikur zgjohesh një mëngjes për të parë lindjen e diellit, jo në lindje por në perëndim. Pranë teje është një lumë që ngjitet në kodër. Pranë lumit ka shumë pemë, në të cilat rriten pica. Një elefant fluturon mbi kokën tënde. Pas tij kalon një dem, i drejtuar prej një sistemi tingujsh. Minjtë ecin duke ndjekur udhëzimet e një harte. Si do të reagoje para kësaj pamjeje? A nuk do të habiteshe në një botë ku dielli lind në perëndim dhe perëndon në lindje, ku uji nuk zbret por ngjitet në një kodër, ku elefantët fluturojnë dhe demat kapin tingujt dhe minjtë ndjekin hartat?

Por tani mendo për botën ku jetojmë ne. A nuk është kjo botë më mahnitëse se bota që sapo imagjinuam. A ka gjë më mahnitëse se dielli të ngrihet në lindje dhe jo në perëndim? A nuk është më bukur kur uji zbret prej një kodre në vend që të ngjitet? A nuk është më bukur që në pemë të rriten portokall apo mollë se sa pica? A nuk është më bukur që shqiponjat të fluturojnë dhe jo elefantët? A nuk është më bukur që sistemin e tingujve ta përdorin lakuriqët e natës në vend që ta përdorin demat? A nuk është më mahnitëse që salmoni të ndjekë rrymat e brendshme, për të gjetur vendin e hedhjes së vezëve, dhe jo minjtë?

Kjo botë ka aq shumë gjëra mahnitëse, sa asnjë botë tjetër që mund të ëndërrojmë ne.

Por nuk e di pse por ne nuk mahnitemi. Ne shohim diellin të dalë në lindje dhe e marrim si të mirëqenë. Ne thjesht pranojmë se kështu funksionojnë gjërat dhe e shpjegojmë si diçka normale, sepse kështu rrotullohet toka. Por kush thotë se toka rrotullohet në atë mënyrë? Pse të mos rrotullohet në drejtimin tjetër, në kahun e kundërt?  Ne mund t’i përgjigjemi kësaj duke thënë "inercia," por çfarë është inercia? Është thjesht një emërtim. Kjo është fjala për faktin misterioz se gjërat vazhdojnë të bëjnë atë që bëjnë, por nuk bëjmë asgjë për ta shpjeguar atë fakt.

Pas kësaj është pyetja se përse uji rrjedh nga kodra. Pse të mos ngjitej në kodër, por zbret? Ti mund të thuash se është për shkak të "gravitetit," po pse përgjigje është kjo? Sërish, po e them, nuk është shpjegim ky, veçse etiketim. Kjo nuk na tregon se nga vjen kjo gjë e quajtur gravitet, apo përse na tërheq poshtë në vend që të na shtyjë lart. Pse të mahnitemi prej fantazisë së një përralle, sipas së cilës një forcë e fshehtë do ta bënte ujin të ngjitej lart, dhe të mos mahnitemi prej jetës reale që një forcë misterioze e quajtur gravitet e tërheq ujin poshtë?!

Pas kësaj vjen habia e botës së gjallë. Pse të na mahnitë më shumë një elefant fluturues se sa shqiponjat fluturuese? Pse të mrekullohemi prej një demi që i kap tingujt, dhe të mërzitemi prej lakuriqëve të natës të pajisur me sistem tingujsh? Pse të çuditemi prej nocionit se një mi ndjek një trajektore ndërkohë që nuk na bën çudi aspak kur shohim zogjtë apo peshqit që ndjekin një trajektore të tyren?

Pse të mahnitemi prej mendimit se pemët bëjnë pica , ndërkohë që nuk çuditemi prej pemëve që bëjnë mollë? (për atë punë, pse nuk çuditemi që njerëzit bëjnë pica?) Ne jetojmë në një botë që është plot me mrekulli ashtu si një përrallë. Duhet të jetë përrallore, që një bretkosë të kthehet në princ, por nuk na duket dhe aq mahnitëse që një fluturzë të bëhet bretkosë, apo që një larvë të bëhet flutur?

Përsëritja e gëzueshme

Bota jonë është plot me gjëra të mahnitshme, por ne nuk mahnitemi. Pse jo? Ndoshta për shkak se këto gjëra vazhdojnë të përsëriten herë pas here, dhe përsëritja na i zbeh atë ndjenjën e mahnitjes. "Familjariteti pjell shpërfillje", sikurse e thotë një shprehje e njohur. Ne ndalojmë së mrekulluari, ndërsa disa prej nesh pohojnë se çdo gjë që përsëritet në vetvete është mekanike dhe e vdekur, që funksionon si një makineri nën ligjet e pandryshueshme, të njëjta dhe të trishtuara të fizikës. Po sikur përsëritja që shohim në shumë gjëra të mos jetë rezultat i një determinizmi të vdekur por fryt i punës së gëzueshme të një Krijuesi i Cili kënaqet të bëjë gjëra të këndshme në mënyrë të përsëritur?

Fëmijët e vegjël e pëlqejnë shumë përsëritjen. Ndoshta ty të mërzit apo ta sjell në majë të hundës leximi i të njëjtës historie vazhdimisht, por fëmija yt kënaqet dhe bërtet me të madhe: "Lexoje prapë”. Nëse luan një lojë, e cila i pëlqen shumë fëmijës, i vogli bërtet me sa zë ka “Bëje prapë! Bëje prapë!" Teksa plakemi, ne e humbasim atë gëzimin e përsëritjes. Në vend që të themi me gëzim "Bëje prapë”, ne themi "kam qenë atje, kam bërë atë."

Çfarë mund të themi nëse Perëndia i ngjan më shumë një fëmijë të gëzuar dhe të gjallëruar se sa një të rrituri të mërzitur dhe të lodhur? Xhei. Kei Çesterton (G. K. Çesterton) thotë:

“Të rriturit nuk janë të fortë sa duhet për të gëzuar monotoninë. Por ndoshta Perëndia është i fortë sa duhet për të gëzuar monotoninë. Ka mundësi që Perëndia i thotë çdo mëngjes diellit "bëje prapë"; dhe çdo mbrëmje hënës "bëje prapë". Ndoshta nuk është një forcë automatike, që i bën të gjitha margaritat njëlloj; me shumë mundësi Perëndia e bën çdo margaritë të veçantë, megjithatë nuk është lodhur asnjëherë së bëri ato. Ndoshta Ai ka oreksin e përjetshëm të foshnjërisë; sepse ne kemi mëkatuar dhe jemi plakur, ndërsa Ati ynë është më i ri se ne.”

A e ke menduar ndonjëherë kështu? A e ke menduar se bota vazhdon të ekzistojë dhe se gjërat nuk ndodhin për shkak të ligjeve por për shkak të jetës me bollëk, gëzimit dhe energjisë që vazhdon të thërrasë me gëzim: "Bëje përsëri. Bëje përsëri"? Gjërat që ne shohim si cikle të mërzitshme janë realisht ritmet e një Krijuesi të gëzueshëm.

Krijesat që na mrekullojnë janë vepra mahnitëse e duarve të Perëndisë dhe ato ekzistojnë për lavdinë dhe kënaqësinë e Tij.

Projekt brilant

Bota shkëlqen prej mrekullive që magjepsin fëmijët e vegjël dhe lenë pa fjalë shkencëtarët e ditur. Për të nënvizuar cilësitë magjike të krijesave të ndryshme, dhe për të thënë se njeriu nuk është një qenie mekanike, por një projekt që shpalos diturinë e mendjes së Perëndisë do të ndalemi në komentin e një biokimisti të njohur. Sipas tij edhe qelizat më të thjeshta janë mrekulli të krijimit. "Qeliza" shkruan biokimisti Majkëll Behe (Michael Behe), "është kryesisht një fabrikë plotësisht e automatizuar, prandaj bashkimi duhet bërë prej robotëve tejet të sofistikuar dhe jo me magji." Pra, nëse një qelizë e vetme mund të krahasohet me një fabrikë me robotë, imagjinoni sa i ndërlikuar është trupi me miliarda qeliza. Po kështu imagjinoni llojin e informacionit që duhet për të prodhuar një trup si ky.

Në kohën tonë të kompjuterit na bën përshtypje se si një disk mund të mbajë qindra libra. Por kjo nuk është asgjë krahasuar me depozitën e informacionit që Perëndia ka shpikur për trupat tanë. Vetëm një milimetër ADN-je mund të mbajë një informacion të barabartë me një trilion disqe! Shkencëtari Verner Git (Werner Gitt) vlerëson se një sasi ADN- je sa koka e një gjilpëre mund të mbajë aq shumë të dhëna sa që po të shkruhej në libra, librat do të krijonin një distancë pesëqind herë më të madhe se sa largësia e tokës nga hëna.

A mund të imagjinojë dikush inteligjencën e projektuesit hyjnor, që mundi të paketonte një sasi kaq të madhe informacioni në një hapësirë kaq të vogël? A ka njeri që mund të kuptojë gjeninë artistike të Perëndisë i Cili krijoi të gjitha krijesat e larmishme pa pasur asnjë model përpara, veç kreativitetin e vet? A mund të konceptojë dikush fuqinë e Zotit i Cili solli në ekzistencë krijesat e gjalla dhe galaktikat e mëdha, pa pasur asnjë material ndërtimi për ta filluar punën, veç fuqisë së tij të madhe? Universi është një teatër që shpalos lavdinë e Perëndisë. Një prej ideve më qesharake që ekzistojnë është ajo që thotë se bota dhe krijesat në të, nuk erdhën në jetë me anë të një Krijuesi.

Këtu do të ndahemi bashkë miqtë e mi. Por mos harroni të na ndiqni sërish herën e ardhshme, ku do të ndalemi më gjatë rreth burimit të kënaqësisë dhe gëzimit.

Mirë u takofshim!